73 - SYMPOSIUM Van Grens tot Maas ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum
Ontmoetingscentrum Elen -5 november 2016
De Maasketen Jan van Eyck viert dit jaar haar gouden jubileum.En hoe!Voordeze gelegenheid werd een prestigieus symposium opgezet. Het doel van deze dag was terug te kijken naar de oogmerken van de stichtersin 1966: het stimuleren van niet-gouvernementeel overleg en samenwerking op cultureel vlak over de grensvan de beide Limburgen heen met inbegrip van de Duitstalige Selfkant.Dezefeestdag beoogde ook vooruit te kijken en deuitdaging omverdere begeesterende banden voorop te stellen.
Een zeventigtal aanwezigen hebben genoten van een inspirerende feestdag, maar vooral ook van elkaars bemoedigend gezelschap. Peer Boselie, voorzitter van de Maasketen, nammet panache de rol van gastheer en zeer gesmaakte presentator van deze dag voor zijn rekening.
1. Welkom door Lydia Peeters, burgemeester van Dilsen-Stokkem.
Als burgemeestertoondemevr. Peeters zich fier dat de jubilaris 50 jaargeleden in Elen, nu deel van haar gemeente, boven de doopvont werd gehouden. Ze stond verder stil bij de historische impact van de Maas, maar ook bij de koppigheid van de Maaslander. In onze mooie regio wordt gewerkt aan een beleid waarinvelen economie en ecologie over de grenzen heenwillenverbinden en uitbouwen, steldeze tot slot.
2.Welkom door Peer Boselie, voorzitter van de Maasketen Jan van Eyck.
Peernoemde alle gasten op deze dag bijzonder, in hun hoedanigheid van onmisbare schakels in de keten over de Maas, over de grenzen heen.Hij liet de schijnwerpers gaan over de legendarische stichters, de heren Fr. Van Praet, Harry Dobbelstein, A. Van Deurzen, Pater Willem Sangers en niet van de minsten Ger Wagemans, Tony Van Wijcken Theo Prikken, in wier gezelschap wij ons deze dag mochten verheugen. Ook erevoorzitter Jean Knoorswerd terecht belicht.
De voorzitter stond stil bij de werking van onze vereniging. Volgende aandachtspunten kwamen onder meer kort aan bod:
-het stimuleren van schooluitwisselingen over de Maas heen;
-even stilte werd gevraagd voor de leden die ons ontvallen zijn, waaronder met name bruggenbouwer Pater Sangers en de ons recent ontvallen zeer jong gestorven Markus Conen.
-aandacht voor onze dialectenvonden we in de boutade "ich ben eine Maaslenjer".
-onze sponsoren werd onze dank aangeboden.
3. Pierre Bakkes causeerde over het belang van onze Maaslandsestreektalen.
Zijn uiteenzetting -in het Moferts, wi-janges!-was academisch hoogstaand, maar ook sappig anekdotischgekruid. Het trekken van taalgrenzen is niet eenvoudig, want er zijn kleine verschillen van dorp tot dorp. Teksten in de volkstaal zijn overgeleverd vanaf Hendrik van Veldeke. Maar tijdens de Franse Revolutie werd het dialect gezien als minderwaardig tegenover de (Franse) standaardtaal. De impact van de nationale grenzen in de 19de en 20ste eeuw mogen we niet onderschatten: nieuwe woorden en schrijfwijzen worden vanuit de respectievelijke beleidscentra opgedrongen. Het specifieke taaleigen als het Bargoensiser (gelukkig) ook. Rivieren als de Maas zijn dan weer eerder taalverbindend.
Hij besloot terecht met de oproep: "Kiekeuver de landsgrenze hèr en hoaj oos sproak euver di-j grenze hèr in ieëre!"
4. Benoeming van de heer Frits Schrouff, mecenas van de Pater Sangers-prijs, tot Lid van Verdienste van de MaasketenJan van Eyck.
5. Mentaal half voldaan (er wachtte ons nog een namiddag), wachtte hetgezelschap een voortreffelijke lunchen vooral ook de gelegenheid ommet elkaar van gedachten te wisselen en plannen te maken.
6. Eregast was dhr. Willy Claes, Limburgs excellentie in vele politiekeman-daten en bovenal geestverwant van Pater Sangers en Tony VanWijck.
Willy Claes vergulde onze vereniging -opnieuw na 10 jaar-met zijn inzichten. Met een verbazende luciditeit en met sprankelendeeloquentie bracht hij ons de dringende boodschap om in populistische tijden binnen een geglobaliseerde onzekerheid en dreigende Europese desintegratie te blijven geloven in en te blijven inzetten opEuropees vertrouwen en een verdiepte samenwerking.Laten we niet toegeven aan de tirannie van de angst, aan het duale wij-zij-denken! Solidair denken en handelen moet het alternatief zijn. Geweldige uitdagingen als de veroudering en de denataliteitmaken van openheid een noodzaak.Deafnemende Europese aanwezigheid op industrieel vlak en binnen de internationale groeimarkten van communicatie en logistiek moeten ons wakker maken. Daarbovenop komen de uitdagingen van de uitdijende kloof tussen arm en rijk,de proliferatie van massavernietigingswapens, het fundamentalistisch terrorisme, de migratiegolven, de onzekere multipolaire verhoudingen en een overdreven, egoïstisch materialisme.
De vrees voor een overweldigend en duur centraal Europees beleid is daarbij overtrokken. Als Europeanen moetenwe onze samenwerking herpakken, in plaats van een verzwakkende"ieder voor zich"-politiek te voeren.Een gezamenlijk aankoopbeleid, een harmonisering van de arbeidsmarkt,een verhoogde militaire samenwerking en een sterk financieel beleid zijn primordiaal.
De rechten van de mens, samen met het respect voor de culturele diversiteiten de ecologische uitdaging moeten speerpunten blijven.
De boodschap van éminence griseWilly Claes voor ons is duidelijk: doorgaan met samenwerken en vertrouwen over de grenzen heen, zoals Pater Sangers zijn liefde voor zijn evennaasten toonde met hart en met verstand!
7. Tijdens een intermezzo belichtte voorzitter Peer Boselie het recente Aezelprojek. Samen met vrijwilligers wordt er op heel wat plaatsen in de beide Limburgen gewerkt aan een inventarisering van kadastrale geschiedenis, vermengd met genealogische gegevens en persoonlijke belevenissen , verbonden aan zovele plekjes. Deze informatie wordt verwerkt op digitale kaarten en binnen de komende jaren via internet aangeboden aan het publiek.Interessanthoe ons erfgoed op die manier vlot toegankelijk wordt, maar ook gewoon tof!
8. Tijdens een luistermomenthoorden we uit de oude doos Pater Sangers, die toelichtte waarom Dhr. A. Vandeuzen in 1966 deJuliana-Boudewijnprijsals ijveraar voor de menselijke en culturele betrekkingen tussen de Limburgen terecht verdiende.Zijn aansporing, vijftig jaar geleden om structureel om samen te werken in onze Euregio legde tevens een bruggetje naar het volgende onderwerp.
9. Theo Bovens, gouverneur van Nederlands-Limburg, en Stephan Pusch, Landrat van de Kreis Heinsberg, wisten de leemte van de verontschuldigde minister Jo Vandeurzen en gouverneur Herman Reyndersmoeiteloos in te vullen. Beiden toonden zich optimistisch in de inschatting van de open grenzen, de bestuurlijke samenwerking en in de toekomstige gezamenlijke projecten. Ere-gedeputeerde Sylvain Sleypen intervenieerde met de vraag naar een sterkereInterlimburgse communicatieorganisatie, waarop de heer Bovens de complexiteit ervan onderlijnde.
10. Daarop werd de tweejaarlijkse Kanunnik Coenenprijsin de vorm van een beeldje van De Veermanen een prachtige oorkonde, gekalligrafeerd door René Vroomen, plechtig overhandigdaan Jos Steyvers. Vooafgaand onderstreepte Jean Knoors als juryvoorzitter van de Prijs, in een indringende laudatio de verdiensten van Jos. Als oprichter en directeur van het toeristisch informatiecentrum De Wissenin Stokkem heeft Jos Stokkem en bij uitbreiding het Maasdal,maar zeker ook de korverij in Stokkem op de kaart gezet. De Wissenstimuleerde onder meer het Maaslands fietstoerisme door een verbreding van de fietspaden op de Maasdijken na te streven en zelf uit te groeien tot een fietsservicepunt.De onderwijsfunctievan het centrum werd belicht en die zin ook de bijdrage van Jos ten bate van de schooluitwisselingen binnen de Maasketen. In zijn dankwoord wist Jos, bescheiden zoals hij altijd is, de aandacht snel te richten op de Vrije Basisschool van Rotem en school De Sleyein Heel die al meer dan 30 jaar samenwerken en daarom gehuldigd werden, met de zinderende slagzin: "Kinderen kennen geen grenzen, het zijn wij, volwassenen, die grenzen trekken."
11. De derde editie van de eigen Maasketenpublicatie De Maasbandwerd daarop door het redactieteam Guus Janssen, Guy Borghoms en Jean Maenen voorgesteld. Enkele sterke artikelen,onder meer over de verdeling van Limburg in 1839, kregen de deelnemers ter inspiratie mee. Redactievoorzitter Guus pleitte voor de introductie van een Museumkaart in Euregionaal verband. De eerste exemplaren van De Maasband -3 werden daarop uitgereikt aan Willy Claes en Theo Bovens als eregasten en aan voorzitter Peer Boselie.
12. Het afsluitend woordwerd ons dan aangebodendoor voorzitter Peer. Hij dankte eenieder die had meegeholpen aan deze fijne dag. Hij verwees naar de Pater Sangersbrug in Maaseik, symbool van overbrugging naar álle mensen toe. Hij citeerde daarbij een meisje met Marokkaansewortels, waarmeehij evensamenwerkte en die vol overtuiging in de Zittesje streektaal zei en uitstraalde: "Ik ben van Marokkaanse afkomst, maar ik ben nu Limburger!"Geïnspireerd en gemotiveerd voor toekomstige grensoverschrijdende initiatieven keerden we allemaal dankbaar naar huis.De Maasketen Jan van Eyck heeft ook weer met deze dag haar bestaansplicht bewezen!
Voor verslag: Jos Henckens.